W kontaktach z innymi ludźmi niestety nieraz możemy spotkać się z technikami manipulacyjnymi, które mają na nas wpłynąć i tym samym stanowić czynnik do zmiany naszego zdania czy stanowiska. Celem rozmówcy jest wówczas kontrolowanie naszych działań oraz wywieranie presji poprzez wykorzystywanie naszych emocji. Czasem jednak to manipulacyjne podejście jest trudne do zauważenia, a my nie zdajemy nawet sobie sprawy z tego, że druga osoba wywiera na nas znaczący wpływ. Jedną z takich technik jest szantaż emocjonalny, a my w tym artykule postaramy się omówić, jak rozpoznać jego objawy.
Czym jest szantaż emocjonalny?
Szantaż emocjonalny wybrzmiewa naprawdę groźnie i słusznie! Czym on bowiem jest? To technika manipulowania drugim człowiekiem poprzez wykorzystanie jego lęków, zależności, potrzeb i innych emocji. Szantaż emocjonalny jest stosowany dla osiągnięcia własnych celów kosztem właśnie drugiej osoby. Oprawca, stosując tę technikę, wysuwa żądanie, które ofiara jest zobowiązana spełnić, gdyż inaczej spotkają ją przykre konsekwencje. Ponadto zmaga się ona wtenczas z poczuciem winy i obowiązku. Szantaż emocjonalny niestety najczęściej występuje w przypadku bliskich relacji, w których szantażysta może wykorzystać słabe punkty drugiej osoby, ponieważ doskonale ją zna. Ofiara z kolei, nie chcąc „zranić uczuć” szantażysty, często ulega jego żądaniom i nie jest nawet świadoma tego, iż została poddana technice manipulacyjnej. Co więcej, szantaż emocjonalny ma miejsce niemalże codziennie i niekiedy nawet sam szantażysta nie wie, czego się dopuszcza. Często słowa wychodzą z naszych ust całkowicie swobodnie i nie zastanawiamy się nad ich głębszym znaczeniem.
Jak rozpoznać szantaż emocjonalny?
Skąd w takim razie mamy wiedzieć, że znaleźliśmy się w pułapce szantażu emocjonalnego? Bez względu na to czy szantażysta stosuje swoją technikę świadomie, czy też nie, istnieją cztery podstawowe czynniki, dzięki którym możemy rozpoznać nieodpowiednie działanie szantażysty. Przede wszystkim warto wiedzieć, że jest to osoba, która staje się agresywna, gdy nie może osiągnąć zamierzonego celu z naszym wykorzystaniem. Jeśli więc odmawiamy jej wykonania jakiejś czynności, stara się ona na nas wpłynąć jeszcze bardziej, uciekając się do złości, krzyku i gróźb. Jednakże warto wiedzieć, że agresja może także przyjąć bierną formę, w której szantażysta milczy, nawet tygodniami, co jest bolesne dla naprawdę bliskich relacji. Kolejnym „filarem” szantażu emocjonalnego są zapewnienia szantażysty, co do tego, iż doświadczymy trwałego smutku i cierpienia, jeśli jego oczekiwania nie zostaną spełnione. Dlatego też, chcąc nie dopuścić do nawet zerwania relacji, ofiary starają się jak najlepiej zadowolić szantażystę. Warto także wiedzieć, że osoba uciekająca się do szantażu robi wszystko, aby wzbudzić poczucie winy w drugiej osobie. Ma ona myśleć, że jest odpowiedzialna za zły stan emocjonalny szantażysty. Jeśli jednak ofiara zaczyna się bardziej interesować tym problemem, szantażysta może odpowiadać, że nic się nie dzieje. Natomiast czwartą, i to najbardziej charakterystyczną postawą, jest kuszenie przez szantażystę. Co ono oznacza? Oznacza to tyle, że osoba uciekająca się do szantażu obiecuje nagrody za spełnienie jej żądań. Ofiara jest więc przeświadczona, że jeśli zrealizuje cele szantażysty, otrzyma z tego pewne profity.
Warto także wiedzieć, że nie w każdym przypadku szantażysta musi być agresywny. Może manipulować również płaczem, obrażaniem się i ukazywaniem swojego przygnębionego stanu. Udaje osobę bezbronną, gdy w rzeczywistości dobrze wie, co robi i jaki cel chce w ten sposób osiągnąć.
Szantaż emocjonalny w związku
Szantaż emocjonalny w związku niestety często ma miejsce, a tym bardziej może być trudny do zidentyfikowania, jeśli ofiara darzy szczególnym uczuciem szantażystę i zrobi dla niego wszystko. Najczęściej jednak dochodzi tutaj do sytuacji, w których partner grozi drugiej osobie zerwaniem, jeśli nie spełni ona jego oczekiwań. Dobrym przykładem jest także wizyta teściów, gdy jedna ze stron symuluje chorobę i zaczyna się obrażać, aby druga poinformowała swoich rodziców, że spotkanie to nie najlepsze wyjście w obecnej sytuacji. Istotne jest jednak to, że w wielu przypadkach wina ma spaść na ofiarę, a nie na szantażystę, który chce zachować dobrą reputację. Należy natomiast wiedzieć, iż w obecnych czasach pojęcie szantażu emocjonalnego w związku jest mocno nadużywane. Nie każdy problem w bliskich relacjach oznacza od razu szantaż. Pamiętajmy, że wspólne życie to wiele kompromisów, do których trzeba dążyć drogą słowną.
Szantaż emocjonalny w pracy
Szantaż emocjonalny nierzadko ma także miejsce w pracy i często jest stosowany przez szefa, któremu zależy na jak najlepszych wynikach, niestety nawet kosztem swoich pracowników. Doskonałym przykładem mogą być groźby nieuzyskania awansu, jeśli podwładny nie zostanie po godzinach. Często szantażyści stosują również obietnice podwyżek, lecz jedynie w zamian za poświęcenie, które znacznie wykracza poza faktyczne obowiązki pracownika. Warto jednak wiedzieć, że szantażystą może być tutaj także inny współpracownik. Wtenczas może on chcieć zrzucić swoje obowiązki na nasze barki – będzie starał się nas przekonać, że dzięki naszemu poświęceniu będziemy mogli nadal utrzymać dobrą relację w pracy. Może też stosować takie określenia, jak: „Jeśli mi nie pomożesz, to mnie zwolnią”, „Dobry kolega z pracy zawsze by mi pomógł”.
Jak radzić sobie z szantażem emocjonalnym?
Jak więc radzić sobie z szantażem emocjonalnym? Przede wszystkim należy być świadomym zachodzących sytuacji. Rozpoznanie technik manipulacyjnych oraz analiza swoich relacji może pomóc uchronić się przed szantażem emocjonalnym. Istotna jest także oczywiście komunikacja oraz asertywność. Pamiętajmy, że choć dbanie o potrzeby bliskich jest istotne, to należy mówić stanowcze „nie” w sytuacjach, które przekraczają pewne granice. Szantażysta musi zauważyć, iż nie jest w stanie nami manipulować.
Natomiast w trosce o zdrowie emocjonalne warto wyposażyć się w wygodny materac, który gwarantuje zdrowy wypoczynek. Wiele doskonałych modeli znajdziesz w sklepach stacjonarnych w Lubin.
Szantaż emocjonalny jest zatem techniką, której warto mieć świadomość, a każdy z nas powinien wiedzieć, jak ją rozpoznać i jak się jej przeciwstawić. Niestety czasem nawet jesteśmy zmuszeni zaakceptować fakt, iż szantaż emocjonalny występuje w bliskich relacjach, gdzie szantażysta chce zagrać na naszych uczuciach. Naszym zadaniem jest wtenczas przyjęcie obiektywnej postawy, abyśmy mogli powiedzieć stanowcze „nie” złym zamiarom drugiej osoby.
Przeczytaj także: Sennik: Ryby – co oznacza sen o rybach?
